Program promocji zdrowia "Zdrowy uczeń"

Program finansowany jest ze środków m.st. Warszawy i realizowany jest przez pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania w szkołach na Żoliborzu i Bielanach, dla których m.st. Warszawa jest organem tworzącym.

Program „Zdrowy Uczeń” to inicjatywa edukacyjna wspierająca dzieci i młodzież w kształtowaniu zdrowych nawyków, które będą im towarzyszyć przez całe życie. Zajęcia w ramach programu prowadzone są w różnorodnych formach takich jak:

• Spotkania i prelekcje.
• Apele tematyczne.
• Konkursy o tematyce prozdrowotnej.
• Pokazy i warsztaty praktyczne, np. z zakresu pierwszej pomocy.
• Indywidualne konsultacje zdrowotne.

Za realizację programu odpowiadają wykwalifikowane pielęgniarki szkolne, które prowadzą zajęcia w ramach Narodowego Programu Zdrowia oraz wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Zajęcia obejmują szeroki wachlarz tematów – od higieny osobistej po profilaktykę poważnych chorób, co pozwala na kompleksowe podejście do edukacji zdrowotnej, pomagając uczniom zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do dbania o zdrowie w codziennym życiu.

Zajęcia skupiają się na edukacji o podstawowych zasadach higieny, które są kluczowe dla zdrowia fizycznego i psychicznego:

• Higiena jamy ustnej – zapobieganie próchnicy i infekcjom jamy ustnej.
• Higiena osobista – czystość skóry, włosów i ciała jako element codziennej dbałości o zdrowie.
• Higiena intymna – edukacja dostosowana do wieku uczniów.
• Higiena wzroku i słuchu – ochrona zmysłów przed uszkodzeniami.
• Higiena snu i regeneracji – znaczenie odpoczynku dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Edukacja żywieniowa pomaga uczniom zrozumieć, jak zbilansowana dieta wpływa na zdrowie i samopoczucie. Tematy poruszane na zajęciach obejmują:

• Zdrowy jadłospis – podstawy zbilansowanej diety, bogatej w wartości odżywcze.
• Pierwsze i drugie śniadanie – dlaczego warto zacząć dzień od pełnowartościowego posiłku?
• Skutki niewłaściwego odżywiania – konsekwencje zdrowotne wynikające z nadmiernego spożycia cukru, tłuszczu i przetworzonej żywności.
• Higienę przygotowywania posiłków – dbanie o czystość podczas przygotowywania i spożywania jedzenia.

Zapobieganie chorobom jest kluczowym elementem edukacji zdrowotnej. Uczniowie uczą się, jak chronić się przed zakażeniami, a także:

• Jak unikać chorób „brudnych rąk” poprzez mycie i dezynfekcję rąk.
• Jakie znaczenie mają szczepienia ochronne w zapobieganiu poważnym chorobom.
• Jak przeciwdziałać zakażeniom wirusami HBV, HCV, HIV/AIDS oraz SARS-CoV-2.

Zajęcia obejmują także praktyczną wiedzę dotyczącą bezpieczeństwa i udzielania pierwszej pomocy. Dzieci i młodzież uczą się:

• Jak postępować w sytuacjach wymagających szybkiej reakcji, takich jak skaleczenia, omdlenia czy złamania.
• Jak bezpiecznie korzystać z kąpielisk i unikać niebezpiecznych sytuacji w wodzie.
• Jakie zagrożenia wiążą się z zabawą petardami i fajerwerkami.

Edukacja w zakresie wczesnego wykrywania nowotworów odgrywa kluczową rolę w programie. Specjalnie dla dziewcząt i chłopców przygotowano zajęcia, które uczą samobadania jako podstawowego narzędzia profilaktyki:

• „Piersi – uroda i zdrowie” – skierowane do dziewcząt z klas 7 i 8 szkół podstawowych oraz uczennic szkół ponadpodstawowych. Uczestniczki poznają techniki samobadania piersi oraz dowiadują się, dlaczego regularne samobadanie pomaga wcześnie wykrywać zmiany.
• „Zdrowe jądra” – dedykowane chłopcom z klas 7 i 8 szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych. Zajęcia obejmują naukę samobadania jąder, co jest istotne w profilaktyce raka jądra – nowotworu najczęściej występującego u młodych mężczyzn.

Choroby układu krążenia są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w Polsce, dlatego profilaktyka w tym zakresie jest niezwykle ważna. Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się:

• Jak dbać o prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi.
• Jakie nawyki pomagają zapobiegać chorobom serca i naczyń, takie jak miażdżyca czy nadciśnienie.
• Jak dieta, aktywność fizyczna i unikanie używek wspierają zdrowie układu krążenia.

Zajęcia w ramach programu obejmują także temat chorób metabolicznych, w tym cukrzycy typu 1 i 2. Uczniowie poznają:

• Charakterystykę obu typów cukrzycy oraz niepokojące objawy, które mogą świadczyć o rozwijającej się chorobie.
• Czynniki ryzyka wystąpienia cukrzycy, takie jak otyłość, brak ruchu czy niewłaściwa dieta.
• Jak aktywność fizyczna i zbilansowana dieta pomagają regulować poziom glukozy we krwi.
• Znaczenie regularnych badań i profilaktyki.

Zdrowie psychiczne jest równie ważne jak zdrowie fizyczne. W ramach programu uczniowie uczą się:

• Czym jest higiena psychiczna i jak dbać o swoje zdrowie psychiczne na co dzień.
• Jak radzić sobie z trudnymi emocjami, takimi jak stres, złość czy smutek.
• Gdzie szukać pomocy w sytuacjach kryzysowych – zarówno w rodzinie, jak i w instytucjach pomocowych.
  Promowanie zdrowia psychicznego obejmuje także naukę rozpoznawania oznak problemów emocjonalnych i podejmowania działań wspierających.

Program „Zdrowy Uczeń” podejmuje trudny, ale bardzo ważny temat przemocy. Uczniowie zdobywają wiedzę na temat różnych form przemocy, w tym:

• Przemoc fizyczna – naruszenie nietykalności cielesnej.
• Przemoc psychiczna – naruszenie godności osobistej i poczucia własnej wartości.
• Przemoc seksualna – naruszenie intymności i bezpieczeństwa.
• Przemoc ekonomiczna – naruszenie prawa do własności i niezależności finansowej.
• Zaniedbanie – brak opieki i troski ze strony osób odpowiedzialnych za dziecko. Uczniowie uczą się, jak rozpoznać oznaki przemocy w swoim otoczeniu oraz gdzie mogą szukać pomocy – w szkole, w rodzinie, a także w specjalistycznych instytucjach.

Dbajmy o zdrowie najmłodszych – to inwestycja w ich lepsze jutro!