Podstawowa Opieka Zdrowotna (POZ) to część systemu opieki zdrowotnej w Polsce, która zapewnia opiekę medyczną każdemu uprawnionemu, kto mieszka lub przebywa na terenie kraju. Obejmuje ona kompleksowe usługi zdrowotne dostępne w miejscu zamieszkania pacjenta.
Główne usługi POZ to:

• Wizyty stacjonarne w przychodniach lub w formie teleporad.
• Wizyty domowe, jeśli są uzasadnione medycznie.
• Doraźna pomoc w nocy, święta i weekendy, świadczona przez nocną i świąteczną opiekę zdrowotną (NiŚOZ).
• Profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą, realizowana przez pielęgniarki lub higienistki w szkołach.

Aby skorzystać z usług POZ, należy wybrać swojego lekarza, pielęgniarkę oraz położną i złożyć odpowiednią deklarację wyboru:

• Bezpośrednio w przychodni, wypełniając pisemną deklarację.
• Online, za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta.

Pediatra w Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ) to kluczowy specjalista w zapewnieniu zdrowia i prawidłowego rozwoju dzieci od urodzenia do 18. roku życia. Jego rola jest nieoceniona w codziennej opiece zdrowotnej, profilaktyce, diagnostyce oraz leczeniu chorób dziecięcych. Pierwsza wizyta u pediatry powinna odbyć się już w pierwszym miesiącu życia dziecka. Jest to tzw. wizyta patronażowa, podczas której pediatra przeprowadza dokładny wywiad, ocenia stan zdrowia i rozwój dziecka oraz udziela rodzicom wszelkich potrzebnych informacji i porad. 

Zakres działań pediatry w POZ

• Diagnozowanie i leczenie: pediatra w POZ zajmuje się rozpoznawaniem i leczeniem chorób dziecięcych, takich jak przeziębienia, grypa, infekcje dróg oddechowych, ospa, świnka, różyczka i wiele innych.
• Profilaktyka zdrowotna: regularne wizyty kontrolne, bilanse zdrowotne i monitorowanie rozwoju dziecka są podstawą pracy pediatry. W ramach tych wizyt ocenia się m.in. wzrost, wagę, rozwój fizyczny i neurologiczny dziecka.
• Szczepienia ochronne: pediatra pilnuje kalendarza szczepień, kwalifikuje dziecko do szczepień i udziela informacji na temat ich znaczenia oraz przebiegu. Szczepienia są kluczowe w zapobieganiu wielu groźnym chorobom.
• Wczesne wykrywanie zaburzeń: dzięki regularnym badaniom i obserwacjom, pediatra jest w stanie wcześnie wykryć nieprawidłowości w rozwoju dziecka i podjąć odpowiednie działania.
• Porady zdrowotne: pediatra udziela cennych wskazówek dotyczących opieki zdrowotnej, żywienia, higieny i stylu życia, wspierając rodziców w zapewnieniu najlepszego startu dla ich dzieci.
• Kierowanie do specjalistów: jeśli zajdzie potrzeba dalszej diagnostyki lub leczenia, pediatra skieruje dziecko do odpowiednich specjalistów, współpracując z nimi w procesie leczenia.

Pielęgniarka POZ wspiera opiekę zdrowotną świadczoną przez lekarza, zarówno w placówkach POZ, jak i bezpośrednio w Twoim domu. Jej obowiązki obejmują:

• Profilaktykę dla dzieci w wieku 0-6 lat: przeprowadza wizyty patronażowe w 3-4 miesiącu życia Twojego dziecka, a w przypadku stwierdzenia zaburzeń zdrowotnych również w 9 miesiącu życia. Realizuje testy przesiewowe w 12 miesiącu życia oraz w wieku 2, 4 i 5 lat.
• Edukację zdrowotną: udziela Ci porad dotyczących zdrowego stylu życia i dbania o zdrowie.
• Diagnostykę: pobiera materiały do badań diagnostycznych oraz udziela porad dotyczących chorób i profilaktyki zdrowotnej.
• Zabiegi pielęgnacyjne i medyczne: wykonuje zabiegi na podstawie skierowań od lekarza POZ lub własnych uprawnień, takie jak podawanie zastrzyków, podłączanie kroplówek oraz zmiana opatrunków.
• Wystawianie recept: wystawia recepty na niektóre leki zgodnie z posiadanymi uprawnieniami.

Położna POZ świadczy kompleksową opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną nad pacjentkami objętymi jej opieką. Zapewnia wsparcie pielęgnacyjne i edukacyjne, dostosowane do potrzeb pacjentek we wszystkich fazach życia. Jej główne zadania obejmują:

• Edukację w zakresie planowania rodziny: położna udziela porad dotyczących zdrowia reprodukcyjnego oraz pomaga w wyborze odpowiednich metod antykoncepcji.
• Opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu: zapewnia wsparcie i edukację przedporodową kobietom w ciąży, w tym tym z wysokim ryzykiem, od 21. tygodnia ciąży do momentu rozwiązania.
• Opiekę nad noworodkami i niemowlętami: realizuje wizyty patronażowe, obejmujące opiekę nad noworodkami do ukończenia 2. miesiąca życia, monitorując rozwój oraz udzielając wsparcia pielęgnacyjnego i edukacyjnego.
• Wykonywanie iniekcji i zabiegów: realizuje iniekcje i zabiegi na podstawie zleceń lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego, zarówno w gabinecie POZ, jak i w domu pacjenta.
• Pobieranie materiału do badań diagnostycznych: wykonuje pobrania materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy.
• Opiekę nad kobietą w każdym okresie życia: zapewnia wsparcie pielęgnacyjne i edukacyjne, dostosowane do potrzeb pacjentek we wszystkich fazach życia.